| һир иччилээк буолар. |
| Hir iččileːk bu͡olar. |
| Каждая местность имеет своего духа-хозяина. |
|
|
| Ол һир иччититтэн куттанан оголору киэһэ таһаара ыыппат этилэр. |
| Ol hir iččititten kuttanan ogoloru ki͡ehe tahaːra ɨːppat etiler. |
| Боясь того духа-хозяина земли, вечером не разрешали детям выходить во двор. |
|
|
| Ол һир иччитэ һылдьар һаһыллары көлүнэн баран. |
| Ol hir iččite hɨldʼar hahɨllarɨ kölünen baran. |
| Тот дух-хозяин земли ездит, запрягая [в нарты] лисиц. |
|
|
| Былыр мин ийэм быраатын илпитэ огурдук һир иччитэ. |
| Bɨlɨr min ijem bɨraːtɨn ilpite ogurduk hir iččite. |
| В старину брата моей матери увозил такой дух-хозяин земли. |
|
|
| Обургу огону, таһаара һырыттагына, биир огонньор кэлбит һаһылы көлүнэн, огону ылбыт, һыргатыгар быракпыт да көтүтэн испит. |
| Oburgu ogonu, tahaːra hɨrɨttagɨna, biːr ogonnʼor kelbit hahɨlɨ kölünen, ogonu ɨlbɨt, hɨrgatɨgar bɨrakpɨt da kötüten ispit. |
| Когда довольно большой уже ребенок играл во дворе, подъехал к нему один старик на нарте с упряжкой из лисиц, взял ребенка, бросил на свою нарту и умчался. |
|
|
| Дьиэтигэр быракпыт даа төттөру таксыбыт. |
| Dʼi͡etiger bɨrakpɨt daː töttöru taksɨbɨt. |
| Закинул его в свой дом, а сам тут же вышел. |
|
|
| Маныга бу огого биир эмээксин келбит. |
| Manɨga bu ogogo biːr emeːksin kelbit. |
| Тут к этому ребенку одна старушка подошла. |
|
|
| — Дьэ кугу[у] *, — диэбит, — эһэҥ тагыста ыттарын булгута, кэлэн аһаттагына, мантан дойдугар эрэ барарга багалаак буоллаккына, биэрэр аһын һиэйэгин. |
| "Dʼe kugu", di͡ebit, "eheŋ tagɨsta ɨttarɨn bulguta, kelen ahattagɨna, mantan dojdugar ere bararga bagalaːk bu͡ollakkɨna, bi͡erer ahɨn hi͡ejegin. |
"Ну, милый", сказала, "это дедушка твой вышел своих собак распрягать. Когда войдет и станет тебя угощать, если только хочешь вернуться домой, то, что он тебе предложит, не ешь. |
|
|
| Манна каалан кэргэн буолуок багалаак буоллаккына оччого эрэ аһаар. |
| Manna kaːlan kergen bu͡olu͡ok bagalaːk bu͡ollakkɨna oččogo ere ahaːr." |
| Если хочешь здесь остаться и стать его ребенком, тогда только ешь." |
|
|
| Эһэтэ киирэн күндүлүү һатаабыт, тугу да һиэбэтэк. |
| Ehete kiːren kündülüː hataːbɨt, tugu da hi͡ebetek. |
| Дедушка вошел и стал угощать, ничего [тот] не попробовал. |
|
|
| һогурдук биэк һиэмнэ олорбут. |
| Hogurduk bi͡ek hi͡emne olorbut. |
| Так век-то сидел, совсем не притрагиваясь. |
|
|
| Бу ого агата нуучча аптаага этэ. |
| Bu ogo agata nuːčča aptaːga ete. |
| Отец этого ребенка был русским колдуном. |
|
|
| Ол үс төгүл ойуну кыырдарбыт, көмөтө һуок. |
| Ol üs tögül ojunu kɨːrdarbɨt, kömötö hu͡ok. |
| [Он] трижды приглашал шаманов камлать — пользы не было. |
|
|
| Олор кэпсээбиттэр эрэ: |
| Olor kepseːbitter ere: |
| Те лишь поведали ему: |
|
|
| — Огогун һир иччитэ ылбыт, — диэн. |
| "Ogogun hir iččite ɨlbɨt", di͡en. |
| "Ребенка твоего дух-хозяин земли забрал", сказали. |
|
|
| Ого олордогуна, үс төгүл истэр дүҥүр тыаһын, ойун һаҥата иһиллэр: |
| Ogo olordoguna, üs tögül ister düŋür tɨ͡ahɨn, ojun haŋata ihiller: |
| Когда ребенок там сидел, трижды грохот бубна раздавался, слышался голос шамана: |
|
|
| — Ааны аһыҥ, огону биэриҥ, — диэн. |
| "Aːnɨ ahɨŋ, ogonu bi͡eriŋ", di͡en. |
| "Откройте дверь, отдайте ребенка", говорил. |
|
|
| Биэк ону аспаттар, ойуттар көтүүн бараллар. |
| Bi͡ek onu aspattar, ojuttar kötüːn barallar. |
| Век-то не открывают, шаманы попусту возвращаются. |
|
|
| Ого агата дьэ бэйэтэ һорунар, һир иччитин дьиэтин үрдүгэр таксан быһа ииктиир. |
| Ogo agata dʼe bejete horunar, hir iččitin dʼi͡etin ürdüger taksan bɨha iːktiːr. |
| Вот отец ребенка сам сонирается, на жилище духа-хозяина, земли взобравшись, мочится. |
|
|
| Онтон кыйаканан һир иччитэ ылар огону, һыргатыгар кээһэр да көтүтэр. |
| Onton kɨjakanan hir iččite ɨlar ogonu, hɨrgatɨgar keːher da kötüter. |
| Рассердившись, дух-хозяин земли хбатает ребенка, бросает на свои нарты и мчится. |
|
|
| Дьиэтин таһыгар тийэн баран һытар маска мииннэрэн кэбиһэр. |
| Dʼi͡etin tahɨgar tijen baran hɨtar maska miːnneren kebiher. |
| Подъехав к жилищу, садит его на бревно, что лежит там. |
|
|
| Ону дьиэтиттэн һүппүтэ үс ый буолтун гэннэ булаллар. |
| Onu dʼi͡etitten hüppüte üs ɨj bu͡oltun genne bulallar. |
| Его находят там через три месяца после того, как он пропал из дому. |
|
|