| Былыр биир биһиктээк оголоок дьактар ойуурга муммут күһүн. |
| Bɨlɨr biːr bihikteːk ogoloːk dʼaktar ojuːrga mummut kühün. |
| В старину одна женщина с грудным младенцем осенью заблудилась в лесу. |
|
|
| Бу һылдьан һуолун булумна эбэкэ дьиэтигэр кэлбит. |
| Bu hɨldʼan hu͡olun bulumna ebeke dʼi͡etiger kelbit. |
| Так блуждая, не найдя дороги, пришла к берлоге медведя. |
|
|
| Бу кэлэн киирэр даа этэр: |
| Bu kelen kiːrer daː eter: |
| Тут же зашла в нее и сказала: |
|
|
| — Дьэ мин өлөрүм һин биир. |
| "Dʼe min ölörüm hin biːr. |
| "Мне ведь все равно погибать. |
|
|
| Миигин һиэк буоллаккына һиэ. |
| Miːgin hi͡ek bu͡ollakkɨna hi͡e." |
| Если захочешь съесть меня, ешь." |
|
|
| Баа эбэкэтэ туран манна улагаа һыгарыйан биэрэр. |
| Baː ebekete turan manna ulagaː hɨgarɨjan bi͡erer. |
| Но медведь только отодвинулся в глубь берлоги. |
|
|
| Манна дьактар олорор. |
| Manna dʼaktar oloror. |
| Женщина осталась жить. |
|
|
| Маны туран кинилэр эбэкэни кытта утуйан каалаллар. |
| Manɨ turan kiniler ebekeni kɨtta utujan kaːlallar. |
| Тут-то они с медведем засыпают. |
|
|
| Эбэкэ икки төгүллээн утуйар дииллэр. |
| Ebeke ikki tögülleːn utujar diːller. |
| Медведи зимой дважды впадают в спячку, говорят. |
|
|
| Дьыл ортотугар Микуолиҥҥа уһуктар дииллэр. |
| Dʼɨl ortotugar Miku͡oliŋŋa uhuktar diːller. |
| В середине зимы, в Николин день, проснулись, говорят. |
|
|
| Бу уһуктубута дьактара кини тилэгин эмэ һытар буолар, онтон тотор, оготун да тоторор. |
| Bu uhuktubuta dʼaktara kini tilegin eme hɨtar bu͡olar, onton totor, ogotun da totoror. |
| Вот проснулись: женщина его лапу сосет, этим наедается, ребенку тоже дает насытиться. |
|
|
| Дьэ икки төгүл утуйаннар уһукталлар. |
| Dʼe ikki tögül utujannar uhuktallar. |
| Ну, снова впали в спячку и проснулись. |
|
|
| Дьактар баа кыылын кытта таксаллар. |
| Dʼaktar baː kɨːlɨn kɨtta taksallar. |
| Женщина вместе с тем зверем вышла [из берлоги]. |
|
|
| Таксаллар даа эбэкэтэ ымыйактыы һылдьан дьактарын аһатар. |
| Taksallar daː ebekete ɨmɨjaktɨː hɨldʼan dʼaktarɨn ahatar. |
| Вот вышли, медведь, собирая (съедобные?) корни, кормил женщину. |
|
|
| Бу һырыттактарына кинилэр һууртарыттан биир киһи бултуу һылдьан көрөр, көрөр даа баа дьактары таайар, кэпсиир дьонноругар, эригэр. |
| Bu hɨrɨttaktarɨna kiniler huːrtarɨttan biːr kihi bultuː hɨldʼan körör, körör daː baː dʼaktarɨ taːjar, kepsiːr dʼonnorugar, eriger. |
| Когда они так ходили, один человек из ее стойбища, будучи на охоте, увидел их. Присмотревшись, сразу узнал ту женщину, рассказал ее родственникам, мужу ее. |
|
|
| Маны туран бары дьоно үөҥэн кэлэн туран баран, "того өлөрүөкпүтүй?" диэн алгыыллар бокулуомнуу-бокулуомнуу эбэкэни: |
| Manɨ turan barɨ dʼono ü͡öŋen kelen turan baran, "togo ölörü͡ökpütüj" di͡en algɨːllar bokulu͡omnuː-bokulu͡omnuː ebekeni: |
| Тут все ее родственники потихоньку подкрадываяась и приговаривая: "За что нам тебя убивать?", стали медведь просить, кланяясь: |
|
|
| — Эбэ, киһини биэриэк кэмиҥ буолла, ииппиккэр пасииба, дьактары төннөр, койут огого даа кэпсиэкпитин эн ииппиккин, — дииллэр. |
| "Ebe, kihini bi͡eri͡ek kemiŋ bu͡olla, iːppikker pasiːba, dʼaktarɨ tönnör, kojut ogogo daː kepsi͡ekpitin en iːppikkin", diːller. |
| "Медведь, пришло время возвратить человека, спасибо, что кормил, возврати женщину, чтобы позже мы и детям рассказывали, как ты ее приютил", сказали. |
|
|
| Маныага эбэкээ үгүлүүр, көөкү өгүлүүр, көөкү һүрдээк багайытык, ол гынан баран дьактарын диэг көрөр даа, дьон диэг һапсыйан кээһэр. |
| Manɨ͡aga ebekeː, üːgülüːr, köːkü ögülüːr, köːkü hürdeːk bagajɨtɨk, ol gɨnan baran dʼaktarɨn di͡eg körör daː, dʼon di͡eg hapsɨjan keːher. |
| На это медведь взревел, страшно так закричал, а потом поглядел на женщину и махнул (лапой) в сторону людей. |
|
|
| Дьактара дьон диэг барар даа, эбэкээлэрэ һүүрэн каалар. |
| Dʼaktara dʼon di͡eg barar daː, ebekeːlere hüːren kaːlar. |
| Женщина пошла к людям, а медведь убежал. |
|
|