|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Бу саһыл буоллагына, һаас бэриэмэтэ кэлэн буоллагына, төрүт кантан даа ас ылан һиир һирэ һуок, күһүӈӈү һака аһа бараммыт буолла, һака астаммыта. |
| Bu sahɨl bu͡ollagɨna, haːs beri͡emete kelen bu͡ollagɨna, törüt kantan daː as ɨlan hiːr hire hu͡ok, kühüŋŋü haka aha barammɨt bu͡olla, haka astammɨta. |
| И вот лиса, когда наступила весна, негде было добыть пищу, осенняя долганская еда закончилась, долганские запасы еды были. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| "О,о, бу кантан булуомуй", – диэн, мас иһигэр киирэн, мас иһигэр көтөн иһэр. |
| "Oː, bu kantan bulu͡omuj", di͡en, mas ihiger kiːren, mas ihiger kötön iher. |
| "О,о, где я найду?", – говоря, в лес заходя, по лесу быстро бежит. |
|
|
| Кайа-а, көрөр, кантаӈныы-кантаӈныы көппүтэ: орук (?) тиит төбөтүгэр һар төрөөн баран һытар (?). |
| Kajaː, körör, kantaŋnɨː-kantaŋnɨː köppüte, oruk tiːt töbötüger har töröːn baran hɨtar. |
| И во-от, смотрит, голову запрокидывая пробежала, (?) на верхушку лиственницы мохнатый канюк, родив птенцов, лежит ( ?) (т.е сидит). |
|
|
|
|
|
| "До (? Догоо), онтон мин кайдак гынаммын, албыннанаммын һиэбий ити һартан тугу, һымыытта?" |
| "Do, onton min kajdak gɨnammɨn, albɨnnanammɨn hi͡ebij iti hartan tugu, hɨmɨːtta?", |
| "До(?Дру)г, и потом я каким образом сделав, обманув, съем от этого мохнатого канюка это, яйцо?" |
|
|
|
|
|
| "Сар, сар, тэһэгэс ..киһи, эгэл биир огогун, мин кутуругум ньуучча болотунаагар һытыы, тииттиин баһагастыын быһассыан (быһа оксон?) түһэриэм, бэйэлиигин сиэм." |
| "Sar, sar, teheges kihi, egel biːr ogogun, min kuturugum nuːčča bolotunaːgar hɨtɨː, tiːttiːn bagastɨːn bɨha okson tüheri͡em, bejeliːŋŋin si͡em." |
| "Мохнатый канюк, мохнатый канюк, ..такой-сякой, дай одного птенца, мой хвост острее русского меча, вместе с лиственницей отрубив(?), завалю, вместе с тобой съем" |
|
|
| Һар быстыа дуо, ытыы-ытыы биир оготун чэкэрис гыннарбыт, биир һымыытын һиэбит, инньэ гынан бараан һир таӈара көтөн каалбыт. |
| Har bɨstɨ͡a du͡o, ɨtɨː-ɨtɨː biːr ogotun čekeris gɨnnarbɨt, biːr hɨmɨːtɨn hi͡ebit, innʼe gɨnan baraːn hir taŋara kötön kaːlbɨt ((NOISE)). |
| Что делать мохнатому канюку, плача одного своего птенца выкатил, одно яйцо съела и , сделав это, побежала дальше. |
|
|
|
|
|
| "Сар, сар, тэһэгэс киһи, эгэл биир огогун. |
| "Sar, sar, teheges kihi, egel biːr ogogun. |
| "Мохнатый канюк, мохнатый канюк, такой .. сякой, дай одного своего птенца, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Дьэ, һар, һар дьэ һиэсэ һэк буолбут, олорбут, кукаакиита көтөн каалбыт. |
| Dʼe, har (ha-) har dʼe hi͡ese hek bu͡olbut, olorbut, kukaːkiːta kötön kaːlbɨt. |
| Вот, мохнатому канюку, мохнатому канюку стало лучше, сел, а кукааки его улетел. |
|
|
| О,о, дьэ саһыл кыйӈанаары кыйӈаммыт буолбут, кыыһыраары кыыһырбыт буолбут: |
| Oː, dʼe sahɨl kɨjŋanaːrɨ kɨjŋammɨt bu͡olbut, kɨːhɨraːrɨ kɨːhɨrbɨt bu͡olbut: |
| О,о, лиса захотевши рассердиться, рассердилась, захотевши озлобиться, озлобилась: |
|
|
|
|
|
| "Сар,сар, оннук-маннык иньэлээк, кайа, мин буоллагына эмиэ буопса кыйӈанаары кыйӈанным. |
| ((NOISE)) "Sar, sar, onnuk-mannɨk inʼeleːk, kaja, min bu͡ollagɨna emi͡e bu͡opsa kɨjŋanaːrɨ kɨjŋannɨm. |
| "Мохнатый канюк, мохнатый канюк, имеющий такую-то мать, вот я опять, захотевши рассердится, рассердилась. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Эн буоллагына түү кутуруккун диин, туу кутурук, тугу котуоӈуй, маһы котуоӈ дуо"? – диир. |
| En bu͡ollagɨna tüː kuturukkun diːn, tüː kuturuk, tugu kotu͡oŋuj, mahɨ kotu͡oŋ du͡o", diːr ((NOISE)). |
| А ты, меховой хвост ведь, меховой хвост, что ты осилишь, дерево разве осилишь?" – говорит. |
|
|
| "Ко-о, араката, туок ааттага өй биэртэй эниэкэ, кайдак гынаӈӈын өйү бултугуй? – диир, – миниэнэ кутуругум түүтүн кантан билэгин"? |
| "Koː, arakata, tu͡ok aːttaːga öj bi͡ertej eni͡eke, kajdak gɨnaŋŋɨn öjü bultuŋuj", diːr, "mini͡ene kuturugum tüːtün kantan bilegin?" |
| "Ко-о, боже мой, что за сила тебя одарила умом, как ты ум нашёл? – говорит, – откуда знаешь о моём меховом хвосте?" |
|
|
|
|
|
| "Кайа-а, оннук-маннык отто кукаакины, кайа һиртэн булуобуй, дьэ, бээбэ, дьэ уолдьаһыам мин гиниэкэ даагыны". |
| "Kajaː, onnuk-mannɨk otto kukaːkinɨ, kaja hirten bulu͡obuj, dʼe, beːbe, dʼe u͡oldʼahɨ͡am min gini͡eke daːgɨnɨ" ((NOISE)). |
| "Вот, такая-сякая кукша, из какой земли я её найду? Ну, сейчас, встречусь я с ней!" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Инньэ гынан муну һаӈасталаһан һаӈастаһан, уу иһигэр чэӈинитэн түһэрэн,(уу һит) уу иһигэр түһэрэн, мунуга булкуйан – һиӈэлээк ууга түһэрэн, тумнаран, мүлчү туттаран көтөн каалбыт. |
Innʼe gɨnan munu haŋastalahan haŋastahan, uː ihiger čekeniten tüheren, (uː hit-) uː ihiger tüheren, munuga bulkujan– hiŋeleːk uːga bulkujan, tumnaran, mülčü tuttaran kötön kaːlbɨt ((NOISE)). |
| И таким образом поволок, в воду скатившись, (вода …) в воду уронив, в ней прополоскав – в воду с илом уронив, кукша смогла улететь. |
|
|
| Дьэ, ол саһыл буоллагына кытылга таксан, куурдунна ырата эни, дьэ ол куурдунан-каньаан бараан… |
| Dʼe, ol sahɨl bu͡ollagɨna kɨtɨlga taksan, kuːrduna ɨrata eni, dʼe ol kuːrdunan-kanʼaːn baraːn… |
| Ну, та лиса, выбравшись на берег, высыхала, наверное, вот высыхнув ушла. |
|
|
|
|
|
|
|
|