| ′кошиколʼа ′илʼемпа ук′кур kуп, тʼ[чʼ]и′лʼалʼ kуп. |
| Qošikɔːlʼa ilʼempa ukkur qup, čʼilʼalʼ qup. |
| Плохо жил один человек, сирота. |
|
|
| ни ′порkыто[ы], ни ′пе̄мыты ′чеңка са̄. |
| Ni porqɨtɨ, ni peːmɨtɨ čʼäːŋkasa. |
| Ни одежды, ни обуви у него не было. |
|
|
| ′нʼанkыче[а] ′ӣlымпа. |
| Nʼaŋɨčʼa ilɨmpa. |
| Голый жил. |
|
|
| ′тӓ̄натымпа [тӓнырпа] ′куттар ныlджак ′ӣlантак ′пелʼи′kколык. |
| Tɛnatɨmpa (/tɛnɨrpa): Kuttar nɨlʼčʼak ilantak pɛlʼikɔːlɨk. |
| Думал: "Как я буду жить один? |
|
|
| ′kы[ъ̊]саɣана [′kъ̊саңена], ′кӯнӓма [кучет ′эмма] kумык ′kонтак ′косаң ′ена. |
| Qəssak ana (/qəssaŋ ɛna), kun ɛːma (/kučʼät ɛːmma) qumɨk qontak, qosaŋ ɛna. |
| Если я отправлюсь [в путь], то где-нибудь найду, увижу людей". |
|
|
| ′пона ′танта ′kъ̊нна ку′чет ′тӓнытӓ ′тӯтырымпа. |
| Pona tanta, qənna kučʼät tɛnɨtä tuːtɨrɨmpa. |
| На улицу он вышел, пошёл, куда глаза глядят. |
|
|
| ′уккыр ′чонтоkыт[н] ′маннымпат kы? kонд ′коlдже ′а̊̄та. |
| Ukkɨr čʼontoːqɨn mannɨmpat kɨ qont, qolčʼe ata. |
| Однажды он смотрит, река показалась, большая река виднеется. |
|
|
| ′нече ′па̊нынʼе[ӓ] kаррӓ ча′па̊нынʼе ′монтъ ′kоlдъ. |
| Näčʼä panɨnʼnʼe, karrä čʼa panɨnʼnʼe, montə qoltə. |
| Он туда спускается, вниз спускается, [там] видна большая река. |
|
|
| ′таккы ′маннымпа ′чумпы ′kоlдит кы[ъ̊]l ′онтъ ′кинче ′а̊̄тентъ. |
| Takkɨ mannɨmpa, čʼumpɨ qoltit kəːlʼ, ontə kınčʼe atentə. |
| Вниз смотрит, [там] длинный плёс, запор виднеется. |
|
|
| ны ′чап ′тӱңак, ′мукуlтириl поl ′ма̄тырты. |
| Nɨː čʼap tüŋak, muqultirilʼ poːlʼ maːtɨrtɨ. |
| "Туда пришёл я, связки шестов нарубил. |
|
|
| ′ӱңы ′тоlак ′о̨рачар еңотыт. |
| Üŋɨt ɔːlak oračʼareŋɔːtɨt. |
| Прутья слабо захватываются. |
|
|
| ′мотты ′коңак ′мунты ′шʼите[ы] ′топаl ′мырк еңа. |
| Mottɨ qoŋak, muntɨ šitɨ topalʼ mɨrq ɛːŋa. |
| След я вижу, видно, что в две ступни величиной. |
|
|
| ′моттетъ ′нынтъ ′мортӓт ′къ̊lа уlдимботыт ′мортаɣыт ′кинджин ′мо̄ртӓт. |
| Mottetə nɨntə mortät, (qəːla uːltimpɔːtɨt mortaːqɨt), kınčʼin mortät. |
| След там от морды (рыба плавает в морде), запора морды. |
|
|
| ′иllӓ ′маннымпа, ′опчин морɣъ ′вӓрɣъ ′о̨пчин. |
| İllä mannɨmpa, opčʼin morqə, wärqə opčʼin. |
| Вниз он смотрит, там морда большая, большая морда. |
|
|
| ′таккы ′маннимпак kай ′лосы ′тӱнты. |
| Takkɨ mannimpak, qaj loːsɨ tüntɨ. |
| "Вниз по течению смотрю, [там] чёрт что ли пришёл". |
|
|
| ′ныркы ′мо̄на. |
| Nɨrkɨmɔːnna. |
| Ему страшно. |
|
|
| ӯ′кот ′тӱ̄сак. ′мо[ӓ]ркъlак. |
| Ukoːt tüsak, märkəlak. |
| "Я раньше пришёл, (пусть) я останусь. |
|
|
| ′чоlсӓ шʼип ′абlе. мӓркак ′нымтӓ. |
| Čʼɔːlsä šıp aplä märkak nɨmtä. |
| [Даже] если съест меня, буду здесь. |
|
|
| на ′тӱнтъ. |
| Na tüntə. |
| Вот он пришёл. |
|
|
| ′ныlчик шʼип ′kоңа. |
| Nɨlʼčʼik šıp qoŋa. |
| Меня видит. |
|
|
| ′пы̄‵паjа. |
| Pɨpaja. |
| "Чертёнок! |
|
|
| ′не̨lамы ′сонтыр ′тӓнта. |
| Nälʼamɨ sɔːntɨrtɛnta. |
| Моя дочка будет играть. |
|
|
| ′котӓ ′kынтыса‵мена. |
| Qɔːtä qɨntɨsam ɛna. |
| Наверное унесу домой". |
|
|
| ну ′поɣунтӓ ′омтъ′тӓɣытӓ. |
| Nupoːquntä omtətäkkɨtä. |
| Он [его] посадил в свою рукавицу. |
|
|
| ′моkонӓ ′kынтоɣыт. |
| Moqonä qɨntokkɨt. |
| Домой понёс. |
|
|
| а kуп ′но ′поɣыт ′о̨мта. |
| A qup nopoːqɨt ɔːmta. |
| А человек в рукавице сидит. |
|
|
| ′маннымпаты ′коннӓ ′ва̊рkъ ′мот. омнанты. |
| Mannɨmpatɨ konnä, warqə mɔːt ɔːmnantɨ. |
| Смотрит вверх, [там] большой чум стоит. |
|
|
|
|
|
| ны ′мо̄ты ′туlд‵иңыты. |
| Nɨː mɔːttɨ tuːltiŋɨtɨ. |
| Туда в чум заносит [чертёнка]. |
|
|
| ′нӓjа ′kоңак ′пы̄паjап ′со̄нтарашʼ. |
| Näja, qoŋak pɨpajap, sɔːntaraš. |
| "Дочка, я нашёл чертёнка, играй." |
|
|
| ′илʼем′потыт. |
| Ilʼempɔːtɨt. |
| Живут они. |
|
|
| ′имакотатъ ′ныlчик ′къ̊тыңыты ′ирра ′ынтъ ′меңащʼип ′ӯкот ′онтъ ′иlеб̂[п]илʼ kуп. ′суръ ′моче ′амkо. |
| Imaqotatə nɨlʼčʼik kətɨŋɨtɨ: Irra, ɨntə meːŋašip ukoːt ontə ilepilʼ qup suːrə močʼe amqo. |
| Его старуха говорит: "Старик, сделай лук, чтобы человек, живший раньше сам по себе, [смог] звериное мясо поесть". |
|
|
| ′ирра ′ынтъ[ӓ]п ′ме̄ңатъ. |
| Irra ɨntəp meːŋatə. |
| Старик делает лук. |
|
|
| къ̊сса kъ̊llоɣън. |
| Kəssa qəllɔːqən. |
| "Пусть они [вдвоём] пойдут". |
|
|
| ′тоlчеп ′ме̄ңатъ. |
| Tolʼčʼep meːŋatə. |
| Он лыжи делает. |
|
|
| на kуп ′тоlдʼ[ч]иса ′къ̊ннӓ. |
| Na qup tolʼčʼisa qənnä. |
| Этот человек [чертёнок] на лыжах идёт. |
|
|
| ′ындатӓ ′ӣңатъ. |
| Ɨntatä iːŋatə. |
| Лук свой берёт. |
|
|
| онт ′ирра ′оlг̂а къ̊нна ′тоlчикоlик ′ӱ̄та. |
| Ont irra olqa qənna, tolʼčʼikɔːlik üːta. |
| Сам старик просто так идёт, без лыж [его] посылает. |
|
|
| ук′кур чон′тоɣыт ′kоңаты. ′о̨тан′мъ̊тып. |
| Ukkur čʼontoːqɨt qoŋatɨ ɔːtan mətɨp. |
| Однажды он видит олений след. |
|
|
| ′нӱ′[о]тыңыты. |
| Nʼoːtɨŋɨtɨ (/nʼuːtɨŋɨtɨ). |
| Догоняет [= идёт по следу]. |
|
|
| ′пыпа‵jа ′нʼӓнна не′щʼолʼны[ъ] ′къ̊теllʼа ′отап ′саисе ′kоңатъ. |
| Pɨpaja nʼenna nešolʼnɨ kətelʼlʼa ɔːtap saisä qoŋatə. |
| Чертёнок впереди катится, говоря, [что] оленя [своими] глазами видит. |
|
|
| ′ынтысӓ ′чатыңыты ′уккор ′kорры. |
| Ɨntɨsä čʼatɨŋɨtɨ ukkor qoːrrɨ. |
| Из лука он стреляет в оленя-хора. |
|
|
| ′иllе ′омта. |
| İllä omta. |
| Он [старик?] садится. |
|
|
| ′моkонынӓ ′ирра ′тӱңа. |
| Moqon nɨːnä irra tüŋa. |
| Потом старик приходит обратно. |
|
|
| ′маннымпаты ′kоры ′иппынты ′пыпаjа ′о̨мта ′нуныча. |
| Mannɨmpatɨ qoːrɨ ippɨntɨ, pɨpaja ɔːmta, nuːnɨčʼa. |
| Видит, олень-хор лежит, чертёнок сидит уставший. |
|
|
| ′ирра ′ныlчик ′къ̊то‵ɣыты ′опсӓ ′kоңап ′моkонӓ ′кынтак. |
| Irra nɨlʼčʼik kətoŋɨtɨ: Opsä qoŋap, moqonä qɨntak. |
| Старик так говорит: Я Опсю вижу, я [его] домой унесу". |
|
|
| то̄ ′къ̊ннӓ. |
| Toː qənnä. |
| Он уходит. |
|
|
| ′ӯтӓз̂ӓ ′тӱ̄ма ′сопыр‵ныты. |
| Utäsä tüma sopɨrnɨtɨ. |
| Руками он ломает лиственницу. |
|
|
| ′корымты ′пунтыз̂ӓ чон′тоɣынтӓ ′парколʼете ′къ̊калʼлʼе. |
| Qoːrɨmtɨ puːntɨsä čʼontoːqɨntä parqolʼlʼɛːte kəːqalʼlʼä. |
| Оленя-хора своего ногами посередине, бросив, пристроил. |
|
|
| ′моkонӓ ′куса ′къ̊llай. |
| Moqonä kusa qəllaj. |
| "Пойдём домой". |
|
|
| ′моkона ′тӱ̄ңа. |
| Moqona tüːŋa. |
| Он пришёл домой. |
|
|
| ′ӣмаkота ′ныlчик къ̊′тыңыты ′опсӓ ′ирра ′тато̄лʼе. ′сома ′пы̄па‵jа. |
| Imaqota nɨlʼčʼik kətɨŋɨtɨ Opsä irra taːtolʼä: Soma pɨpaja. |
| Старуха так сказала, [когда] старик принёс Опсю: "Хороший чертёнок". |
|
|
| ′илʼемп′о̄тыт ′нӓlандын ′моkа сонтырлʼе̨. |
| Ilʼempɔːtɨt, nälʼantɨn moqa sɔːntɨrlʼä. |
| Живут они, их дочь [с чертёнком] вдвоём играют. |
|
|
| ′укко[ы]р ′иjа ′коңаты ′ӣjаты ′оромпа. |
| Ukkɨr ija qoŋatɨ, ijatɨ orompa. |
| Одного сына она [родила?], сын растёт. |
|
|
| ′уккыр чон′тоɣыт ′ирра ′нӓjанны ′мыkы ′ӱ̄тӓлʼей. |
| Ukkɨr čʼontoːqɨt irra: Näjannɨ mɨqı üːtälʼäj. |
| Однажды старик [говорит]: "Давай дочь с её парой отпустим. |
|
|
| ′моkо[ы]н ′еɣат ′пы̄па‵jа ′kумитъ ′о[ъ̊]тӓl ′то̄тӓт. |
| Moqɨnäqat pɨpaja qumiːtə ətältɔːtät. |
| Дома чертёнка ждут его люди". |
|
|
| ′нӓlамты ′миңотӓ и′рра ′имаkо′тай мы′каɣъ. |
| Nälʼamtɨ miŋɔːtäː irra imaqotaj mɨqaːqə. |
| Дочь свою отдали старик со старухой. |
|
|
| ′нӓlантыl ′kъ̊нноɣъ. |
| Nälʼantɨlʼ qənnɔːqə. |
| Дочкина [пара] ушла. |
|
|
| ′мо̄kонӓ ′тымтӓ ′иllого ′кошик ′еjа. |
| Moqonä tɨmtä iloqo qošik ɛːja. |
| Дома здесь жить плохо. |
|
|
| на ′пӱнакеса ′ирра мы′каɣъ ′нӓлʼанты ′миllа ′ӱ̄тыңыты. иjа′нтызӓ ′шʼӧ̄l kӯмыl ′тъ̊тондъ то̄с ′kу[ъ̊]l‵тонтъ. |
| Na pünakesa irra mɨqaːqə nälʼantɨ mila üːtɨŋɨtɨ ijantɨsä šölʼqumɨlʼ tətontə, Tɔːs qəltontə. |
| Вот старик-великан, дочке пару отдав, послал сына на селькупскую землю, на реку Таз. |
|
|
| пӱнакъсаl ′ме̨тӓк ′чап ′тӱ̄ңа ′ирантъ тъ̊̄′тонтъ. |
| Pünakəsalʼ nätäk čʼap tüːŋa irantə tətontə. |
| Великана дочь пришла на старикову землю. |
|
|
| ′иlего ′кошик ′е̨jа сӓ̄ касык еңа. |
| Ileqo qošik ɛːja, säːqasɨk ɛːŋa. |
| Жить было плохо, мрачно. |
|
|
| ′иjамтъ ′ӓсынтыса ′къ̊у‵чиңыты. то̄с ′kоlтонтъ ′ирранты тъ̊̄′тонты. ′шʼоl kумын тъ̊̄′тонты. |
| Ijamtə äsɨntɨsa qəːučʼiŋɨtɨ Tɔːs qoltontə, irrantɨ tətontɨ, šolʼqumɨn tətontɨ. |
| Сына с отцом оставил на реке Таз, на стариковой земле, на селькупской земле. |
|
|
| а мат ′мо̄kона ′къ̊нтак. |
| A mat moqona qəntak. |
| "А я домой пойду". |
|
|
| пӱнакысай ′тъ̊ттаɣак ′ирамты ′иjантысӓ кочи ′еңыты. |
| Pünakɨsaj təttaqaːq iramtɨ ijantɨsä qoːčʼiɛːŋɨtɨ. |
| Пара великана-богача оставила [там] старика с его сыном. |
|
|
| ′со̄мак ′илʼеңылʼи. |
| Somak ilʼeŋɨlʼıː. |
| "Хорошо живите. |
|
|
| шʼолʼ kуп ′кыпа ′кӓты и еңоты[ӓ]т. |
| Šolʼqup kɨpa käːtɨiɛːŋɔːtät. |
| Селькупских детей воспитывайте. |
|
|
| ′кӱнакысаl ′ныlчик ′кӓтымпатыт ′шʼӧlкупса ′укуршак ′къ̊тыпыl ′ӣjамы ′иlиңыиjетот. |
| Pünakɨsalʼ nɨlʼčʼik kätɨmpatɨt: Šölʼqupsa ukuršak kəːtɨpɨlʼ iːjamɨ, ilʼiŋɨijäːtot. |
| Великана пара так сказала: "Мой сын, выращенный вместе с селькупами, [и они], пусть живут". |
|
|
| ′ворkы ′кӓпык ′еңа иjетат. |
| Worqɨ käpɨk ɛːŋa ijetat. |
| Их сын большого телосложения. |
|
|